In de ideeënbank staan alle tot nu toe verzamelde ideeën die het concept Spiegelhol voortgebracht heeft en is een uitnodiging om hieraan bij te dragen.      

1. Onderzoek naar de realisatie van een spiegelhol

Uitgangspunt: de spiegel is een instrument voor reflectie.
Doelstelling van het spiegelhol: het creëren van een ruimte, waar men volledig op zichzelf kan reflecteren, doordat men zichzelf van alle kanten kan spiegelen. In het spiegelhol kan men vanuit elk mogelijk perspectief op zichzelf reflecteren.

Er wordt eerst gekozen voor een proefopstelling, omdat er, voor zover bekend, nog geen spiegelhol bestaat en het naar alle waarschijnlijkheid niet makkelijk is er een te produceren.

Filosofisch gezien begeef ik mij in een traditie, die begint bij Plato. In zijn werk Politeia, De Staat, verhaalt Plato de allegorie van de grot. Er zitten mensen vastgeketend in een grot, terwijl op de rotswand voor hen de schaduwen van voorwerpen worden geprojecteerd. Met deze metafoor illustreert Plato, dat mensen de ware werkelijkheid niet kennen. Wat de geketende mensen voor werkelijk houden is slechts een afschaduwing van de echte werkelijkheid. Pas als ze zich bevrijden van hun ketenen en zich omdraaien, zien ze de voorwerpen in hun ware gedaante. En dat is nog niet alles: ze kunnen ook nog het licht zien dat het mogelijk maakt dat ze die voorwerpen zien, mits ze de wil kunnen opbrengen om uit de grot te klimmen, en de zon leren aanschouwen. De zon is niets minder dan de metafoor voor de waarheid zelf. Aldus Plato. Plato thematiseert zo aan het begin van de westerse filosofie de vraag: wat is de ware werkelijkheid? Wat is ware kennis?

Nietzsche reageert hier kritisch op met zijn perspectivisme. Hij pleit juist voor een veelvormige kijk op de werkelijkheid; alles moet vanuit verschillende perspectieven, invalshoeken benaderd worden. De hedendaagse filosoof Peter Sloterdijk borduurt daar zeer beeldend in zijn trilogie Sferen verder op voort: “Wie mens is, leeft op een plek die zichzelf absoluut opvalt”.

Reflectie is een eeuwenoud filosofisch onderzoeksonderwerp, maar is tevens een universeel voorkomend thema en vormt de centrale existentiële vraag die de mensheid zichzelf stelt: wie zijn wij? Oftewel in hedendaagse termen: wat is onze identiteit? Een vraag dus waar mensen al sinds mensenheugenis mee bezig zijn.

Is het mij eigen als filosoof vragen te stellen, het onderzoek naar het spiegelhol draagt ertoe bij nu ook antwoorden te geven.

A Filosofie
Het filosofisch literatuuronderzoek kent een historische en een systematische benadering:
Geschiedenis van de filosofie: wat is de rol, betekenis en de metafoor van de spiegel?
Systematisch:
Een wijsgerig-antropologische: deze bevat een filosofie van de spiegel; de spiegel als middel tot zelfreflectie, zelfbewustzijn, identiteit. (Cf. Lacan: het imaginaire stadium)
Een sociaal-politieke en tegelijk ethische: het spiegelhol als ‘de nieuwe koepel van breda’.
In dit spiegelhol stelt men als gedetineerde zich de vraag:  waarom confronteert de maatschappij/de ander mij met mezelf?  (Cf. Foucault: Toezicht en straf)
Een kennistheoretische- en wetenschapsfilosofische: de rol van reflectie in de kennis- en wetenschapsleer.

B Kunst
Het kunstonderzoek bevat meerdere invalshoeken: de installatie zelf, het spiegelhol; de kunsthistorie en de exposities.
De filosofische installatie zelf, de proefopstelling van het spiegelhol: er wordt onderzoek gedaan naar het materiaal, het formaat en de belichting. Wat levert een goede, en uiteindelijk de beste, weerspiegeling op? Naar verwachting (een hypothese) leveren verschillende formaten en materialen verschillende weerspiegelingen op. Er worden dus meerdere proefopstellingen gerealiseerd.
Bijdragen: Julian Edwardes, uitvoerend kunstenaar van de proefopstelling ( “je moet grenzen zien”), Anja Maas, Adri Verhoeven ( “opgesloten in de oermaterie”), Adriaan Muller ( “het glazen huis”), Johanna Schweizer ( “een sferische vrucht”), Eloi Koreman ( “De Zelfspiegel”), Juan Timmers ( “ik zie een donkere vlek), Leon van den Langenberg ( “dan zit je binnenin je eigen buitenkant”), Louis van Krieken (“dan ben ik het middelpunt van de wereld”), Valentijn Dijkmeijer (“je zit jezelf in de weg, je kunt niet om jezelf heen”), Ester Dobler (de naakte waarheid)
Kunsthistorisch: Bestaat er al een spiegelhol? Wat is de rol van de spiegel in de geschiedenis van de kunst (litteratuur, beeldende kunst, film, theater, muziek)
Bijdragen: Ron Dirven, Corrie Volker (citaat:”de bredase bol”)

C Wetenschap
Het wetenschappelijk onderzoek bevat de natuurwetenschap. Het bevat zowel een wetenschappelijke als journalistieke benadering.
Wat is de stand van zaken in de natuurwetenschap wat betreft spiegels?
Kan het spiegelhol dienen als natuurwetenschappelijk experiment?
Dit zijn kwesties zoals geformuleerd in termen van paraboloide, convergentie, concave mirror, spherical mirror, brandpuntsafstand enz.
Bijdragen: Peter de Jaeger, Theo Jansen, TU Delft, Fontys TNW (“het beeld dat je ziet is voorwerp en dus uitgangspunt voor de volgende reflectie”

2. Het project met als thema ‘de spiegel’ en de reflectie

Doelstelling: het publiek de gelegenheid geven een leerervaring op te doen met als onderwerpen spiegel en reflectie.
Tijdstip van publieke openstelling: augustus 2008. Dit zijn ook de eerste weken van het nieuwe schooljaar. Scholen uit alle lagen van het onderwijs zullen een educatief programma aangeboden krijgen, die zij in hun introductieperiode kunnen inpassen. Er zal contact gezocht worden met SOB en zorgcentra om manieren te vinden om ook ouderen in de gelegenheid te stellen electron te bezoeken (permanente educatie); tevens is het nog vakantie: toeristen, vertizontaal.

Een vooronderzoek
De start van het spiegelproject zal bestaan uit een vooronderzoek.
Zoveel mogelijk mensen uit het gehele culturele veld van Breda worden persoonlijk en via de instellingen benaderd met (o.a.) de vragen:
“Wat is de rol van de spiegel in uw sector van het culturele veld?”
“Wat is volgens u het belangwekkendste spiegelbevattende cultuurproduct in uw sector?”
Dit vooronderzoek zal ook via deze website geschieden.

Tevens zal men gevraagd worden ideeën, theorieën, verhalen, mythen, sprookjes, beelden, film, muziek te vermelden en zo mogelijk een bijdrage te leveren ten behoeve van de expositie en de workshops. Elke bijdrage levert een eigen specifieke visie op het thema spiegel en reflectie

[Omdat nog niet bekend is wat dit vooronderzoek praktisch oplevert, kan het nog niet verder in het projectplan meegenomen worden.]
 
Openstelling
Tijdens de openstelling worden door middel van  exposities en bijeenkomsten de resultaten van het vooronderzoek en het onderzoek overgebracht aan het publiek.
Bezoekers aan de expositie dragen via hun bezoek bij aan het onderzoek naar de betekenis van de spiegel.

Aan het publiek zal gevraagd worden naar de specifieke ervaringen in (de proefopstellingen vanen voor) het spiegelhol en de tentoongestelde kunstwerken.
Het publiek zal door de expositie geconfronteerd worden met spiegelbevattende cultuurproducten ( onder andere op basis van ideeën en bijdragen verkregen uit het vooronderzoek). Cultuurproducten die worden aangeleverd door bovenstaande medewerkers zullen bestaan uit (re)producten van beeldende kunst, film(fragmenten), (live)muziek, (theatrale en lees)voordrachten, een variatie aan spiegelvormen en geëigende werkvormen.

Om de expositie te kunnen verlaten dient het publiek de bevindingen aan zijn/haar spiegelbeeld mede te delen.